KOCAELİ KİTÂBELERİ HAYAT BULUYOR!…
Binlerce yıllık tarihi geçmişe sahip Kocaeli’de bir çok tarihi yapı mevcuttur. Yıllarca unutulmuş bu tarihi eserler bir bir restore edilmektedir. Bu çalışma kapsamında Portakal Hafız Konağı, Süleymaniye Hamamı, Sırrıpaşa Konağı, Kapanca Sokak, Bağçeşme Namazgâh Şehitliği, Hüseyin Paşa Camii, Pertev Paşa Camii, Yumurtacı Camii, Orhan Camii ve Akçakoca Camii Hazîreleri gibi tarihi eserler yeniden gün yüzüne çıkıyor.
Kültürel mirâsımızın restore çalışmaları Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Tarihi Mekanlar ve Kent Estetiği Şube Müdürü Volkan Şenel başkanlığında devam ediyor. Osmanlı Türkçesi kitâbelerin danışmanlığını yürüttüğümüz bu projede, Hüseyin Paşa Camii Haziresi mezar taşlarının restoresi tamamlandı. Kitâbeler günümüz Türkçesi’ne çevrilip bilgi panoları halinde mezar taşlarının yanlarına yerleştirildi.
Nesrin Özbey & Serra Bostan
Eylül 2011, İzmit
KOCAELİ KİTÂBELERİ
Millî Mücâdele döneminde, Doğu Anadolu’da Ermeni devleti kurma girişiminin bulunduğu sırada, Erzurum’a gelen Amerikan heyetinden General Harbord’a, Erzurum Belediye Reîsi pencereden mezarlıkları işâret ederek: “….İşte Türk mezarlığı, işte Ermeni mezarlığı; bu Ermeniler ölülerini yemediler ya!..” demiştir. Tabii ki, küçücük Ermeni mezarlığı yanında,Müslüman mezarlığı çok daha büyüktü. Böylece vatanın gerçek sahibini tespitte mezarlıklar önemli bir argüman olmuştur.
Esasen tarihî eserler, bütünüyle bir memleketin tapusu ve karakteri hüviyetindedir. Osmanlı mezarlıkları ve mezar taşları dün olduğu gibi bugün de herkesin ilgisini çekmektedir. Çünkü bu mezarlıklar, endamlı servileri, rengârenk çiçekleri ve sanat şâheseri taşlarıyla insana huzur veren mekânlardır. Eski mezarlıklarımızda ölümün, insana ürperti veren soğuk yüzü görülmez. Osmanlı Medeniyeti buraları birer “mânevi istirahat bahçesine” çevirmiştir.
Mezar taşı kitâbeleri yapıları itibariyle de sanat ve estetiğin konusu olmuşlardır. Çok ince taşişçiliği, çeşitlilik arz eden başlıkları, taşıdıkları edebî ifadeler ve yazı sanatının çok güzel örneklerini taşımaları onları önemli kılmıştır. Ayrıca kişi ile ilgili en doğru bilgiler mezar taşlarından elde edilmiştir. Meselâ, Sicill-i Osmâni müellifi Mehmed Süreyyâ kitabını telif ederken büyük ölçüde mezar taşlarından faydalanmıştır.Her zaman övündüğümüz medeniyetimizde mezarlık alanları şehir dışına, hayatın dışına taşınmamış devamlı göz önünde olan yerlere yapılmıştır. Önemli kişilerin türbelerinin etrafı cami hazîreleri, bazen mahallenin en mevkî yeri mezarlık alanı olarak tahsis edilmiştir. Bir manada insanlar ölüleri ile birlikte yaşamış , bundan da huzur duymuşlardır. Bu sayede, devam edip giden hayatta faniliklerini hiçbir zaman unutmamış, devamlı iyilik ve güzellik peşinde olmuşlardır. Her gün beraber oldukları yahut önünden geçerken hayır dua ile andıkları bu mezarlık sakinleri, onlara hayatın fâniliğini, geçiciliğini hatırlatarak, kalıcı güzelliklere yönelmelerini sağlamıştır.
Hayatın her safhasında gerçek güzelliği yakalama gayreti, mahallenin bu mezar köşesinin de estetikten nasiplenmesini sağlamıştır. Kadın mezar taşına ayrı bir güzellik, erkek mezar taşına ayrı bir özellik verilmiştir. Mezar taşına yazılan edebî ifadeler, düşürülen tarih mısraları,hayatı şuurla yaşamanın bir ifadesi olarak görülebilir. Mezardaki kişi ile ilgili bilgiler taşa kaydedilmiş, en doğru bilgiler taşa kaydedilerek sağlam bir kaynak oluşturulmuştur.
Eski eserlere karşı süren ilgisizlik yanında, tarihî mezarlıklara yeni defnin devam etmesi mezarlık ve mezar taşı kitâbelerinin büyük ölçüde tahribine sebep olmuştur. Ecdadının mezar taşını okuyamayan neslin tahribi, çok daha acımasız olmuştur.
Tahrip edilen, temel taşı ve bahçe duvarı yapılan taşlar yanında, tamamen sahipsiz kalan tarihî taşlar, kimi mezar taşı ustalarına hammadde olmuştur. Bu yapılanlar sadece taşların yok olmasını intâc etmemiştir koca bir tarih yok edilmiştir.*
(*)Bu yazı, Dr. Süleymen Berk’ in “Zamanı Aşan Taşlar” kitabından faydalanılarak hazırlanmıştır.
KOCAELİ KİTÂBELERİ 
İlmi hesapsızca veren Allah’a hamd ederim. Sizler gibi ilimle uğraşanların Allah yardımcısı olsun. Dolu dolu bir site. Kocaeli’ye ve bizim gibi osmanlıca dersleriyle ilgilenenlere hayırlı olsun. Katkısı olanlara teşekkürler.
Canım arkadaşlarım, siteniz çok güzel olmuş ellerinize sağlık,herşey gönlünüzce olsun,başarılar…
kocaeli kitabeleri adını verdiğiniz çalışmanızı tebrik ederim. mezartaşları tarihimizin yok olmaya yüz tutan parçalarından biri ve daha vaktimiz varken onların değerini bilmek için elimizden geleni yapmaya çalışmak boynumuzun borcu. bu görevi üstlenip emek vererek, zaman ayırarak, sabır ve azimle geçmişe ait bu değerleri bizlere ulaştırdığınız ve bir tık ötemize yerleştirdiğiniz için sonsuz teşekkürler.
yahya kemal’in dediği gibi “biz ölüleriyle yaşayan bir milletiz”. pek çok avrupalı seyyah geçmişte türk insanının mezarlıklarla içiçe yaşadığını, ölülerle dirilerin mekanlarının birbirinden ayrı olmadığını şaşkınlıkla yazmıştır. çünkü biz hayat ve ölümü birbirinin zıddı değil, biribirinin devamı olarak gören bir inanca bağlıyız.
dilerim sizin bu mütevazi fakat önemli çabanız türkiye’nin pek çok yerindeki tarihi mezartaşlarının kayda geçirilmesine ve bu tarihi vazifenin sadece bilim adamları değil gönüllülerce de benimsenerek yaygınlaşmasına vesile olur.
tesadüfen keşfettiğim bu sitede, doğup büyüdüğüm topraklarda varolan (malesef pek de farkında olmadığım) tarihi değerler hakkında bu kadar derinlemesine bilgi edinmek beni çok mutlu etti. Emeği geçen arkadaşları kutluyorum. Elinize sağlık.
Kalbinde hissederek yapılabilecek olan bu gönül işi çalışma için saygıdeğer arkadaşlarımıza sonsuz teşekkurlerimi sunarım. Tarihine ve değerlerine sahip çıkan arkadaşlara ihtiyacımız var.
Emeğinizden dolayı sizleri kutluyorum.
Sizleri nekadar tebrik edib övsem azdir.
Allah sizlerden razi olsun,
bu güzel kültürümüzü tanitip, internette olmasi sizleri cok cok ecire sahib
edecekdir.
Almanya da ki Kassel kentinde avrupanin tek vefat kültürü müzesi oldugunu biliyormuydunuz?
http://www.sepulkralmuseum.de/
InseAllah bizimde bir vefat kültürü müzemir olur.
Selam ve saygilarimla
HTemiztürk
Sitenizi çok beğendim. Emeğinize sağlık. Ben de Marmara Ü. İlahiyat Fak. Yüksek Lisans Tezi olarak Karacaahmed 7. Ada Mezar taşlarının 650 adedini okuyup sanat tarihi açısından incelemiştim. heyecanlandım doğrusu. saygılar.
Ne kadar güzel bir çalışma bu. Tebrikler! Keşke birçok şehirde böyle titiz ve değerli çalışmalar yapılsa…
avniya birhale irdümderdi hicri yar ile ibret alur niceler hal i tebahumdan benim der. fatih sultan mehmet han, malesef onu çok seven gençlerimiz bile dizelerini anlayamıyor, en kısa zamanda anlamaları dilegiyle…..
Allah razı olsun.
MaşAllah..
çalışmalarınız için tebrik ederim. gerçekten çok büyük bir hizmet.
Buradan olmayan hazireler ve kitabelerinide çalışmalarınıza katarsanız bir takipçiniz olarak çok mutlu olacagım. Örneğin gölcük sultanbaba türbesi haziresi, yumurtacı camii haziresi gibi. emeklerinize sağlık Allah razı olsun
Sitenizi gerçekten çok beğendim. 2011’den bu yana herhangi bir paylaşım yapılmamış, açıkçası bu bir miktar üzdü. Kocaeli ve ilçelerinin tarihi, arşiv kaynakları çok bakir. Memleketime hiçbir çıkar beklemeksizin sizin gibi hizmet etmek istiyorum.
Göktürkçe Türk Yazımı